Gwnaeth Tyfu Canolbarth Cymru, mewn partneriaeth â Chynghorau Sir Powys a Cheredigion, arolygu busnesau ledled y rhanbarth i ddeall y cyfleoedd a'r heriau allweddol yr oeddent yn eu hwynebu i leihau eu hallyriadau nwyon tŷ gwydr.
Cymerodd 78 o fusnesau ran yn yr arolwg. Dyma'r 5 pwynt uchaf o'r canlyniadau::
- Mae busnesau'n cydnabod y manteision y gallai'r newid i sero net ddatgloi yn y rhanbarth. Yn enwedig y rôl y gallai prosiectau ynni adnewyddadwy ar raddfa fach, cysylltu eiddo busnes a phreswyl, ei chwarae wrth hybu twf economaidd.
- Diffyg adnoddau, cyfyngiadau capasiti'r grid a'r bwlch sgiliau gwyrdd oedd y tri phrif rwystr sy'n atal prosiectau datgarboneiddio rhag symud o gam cysyniadol i'r ddarpariaeth. Bydd Dr Gemma Delafield, ein Swyddog Ynni Rhanbarthol, yn parhau i weithio gyda rhanddeiliaid allweddol, yn enwedig Llywodraeth Cymru, y Bartneriaeth Sgiliau Rhanbarthol, a'r rhwydweithiau ynni, i fynd i'r afael â'r heriau hyn.
- Mae angen cymorth ar fusnesau i ddeall pa opsiynau sydd ar gael iddynt i leihau eu hallyriadau nwyon tŷ gwydr. Dywedodd traean o'r busnesau a holwyd nad oeddent yn wybodus nac ychydig yn wybodus am yr hyn y mae sero net yn ei olygu i'w busnes.
- Mae angen cymorth penodol i fynd i'r afael â'r heriau sy'n wynebu busnesau Canolbarth Cymru. Amlygodd yr ymatebwyr ei bod yn anodd cael cyngor wedi'i deilwra tuag at fusnesau bach a chanolig ac adeiladau gwledig. Mae'n hanfodol bod y cymhellion a'r gefnogaeth gywir yn cael eu rhoi i sicrhau trosglwyddiad cyfiawn i sero net. Yn enwedig o ystyried bod 60% o'r busnesau a arolygwyd wedi dweud nad oes ganddynt unrhyw gynlluniau ar hyn o bryd i ddatgarboneiddio eu gweithgareddau.
- Mae cyfleoedd i rannu arfer gorau a gwersi a ddysgwyd ar draws y rhanbarth. Mae llawer o fusnesau blaengar yng Nghanolbarth Cymru sydd eisoes wedi gosod technolegau arloesi gan gynnwys: solar PV ar y safle, pwyntiau gwefru cerbydau trydan, pympiau gwres, ac atebion storio batri.
Mae'r tueddiadau hyn yn adleisio'r hyn y mae arolygon eraill wedi'i ddangos ledled y DU (e.e. arolwg Hwb Hinsawdd BBaCh, Arolwg Ecologi) ac yn cyd-fynd â galwadau gan academyddion blaenllaw i gynyddu faint o gymorth sydd ar gael i BBaChau.
Defnyddiwyd y mewnwelediadau o'r arolwg i drefnu'r digwyddiad 'Datrysiadau busnes cynaliadwy' i barhau â'r drafodaeth. Mae mewnwelediadau hyn hefyd yn cael eu defnyddio i lywio mentrau cyllido yn y dyfodol, llywio buddsoddiadau grid trydan, a sicrhau bod cymorth wedi'i deilwra ar gael i fentrau lleol.